معرفی ساز تار
تار یکی از سازهای موسیقی است که از دسته سازهای زهی یا سازهای زهیوار محسوب میشود. این سازها از سیم به عنوان منبع اصلی صدا استفاده میکنند. انواع تار ممکن است از لحاظ نوع سیم و جنس چوب ، و ساختار ساز بر اساس سنتها و فرهنگهای مختلف متفاوت باشد.
نار از سازهای زهی و ایرانی است که با مضراب نواخته میشود. تار در ایران و برخی مناطق دیگر خاورمیانه مانند تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان و دیگر نواحی نزدیک قفقاز برای نواختن موسیقی سنتی این کشورها و بخشها رایج است. واژه تار خودش در فارسی به معنی رشته است. هرچند که ممکن است معنی یکسانی در زبانهای تحت تأثیر فارسی یا دیگر زبانهای ایرانی تبار مثل کردی داشته باشد. این باعث شدهاست که کارشناسان ایرانی بر این باور باشند که تار ریشه مشترکی میان همه اقوام ایرانی تبار در جایی که از سوی ایرانیکا با قاطعیت به نام قاره فرهنگی ایرانیان نامیده شده، دارد.[۱۰]
در گذشته تار ایرانی پنج سیم (یا پنج تار) داشت. غلامحسین درویش یا درویشخان سیم ششمی به آن افزود که همچنان به کار میرود. اما کمتر ملودی اصلی را با آن اجرا میکنند، بلکه از نظر پشتیبانی برای چهارمضرابها و رنگهایی که ملودی اصلی آن روی سیمهای سفید (دو) و زرد (سل) اجرا میشود، به کار میبرند. ویکی پدیا
اجزای مختلف تار
کاسه تار
کاسه تار بخش پایینی آن می باشد که از شکل دو دایره یا دل به هم چسبیده تشکیل می شود شمایل و جنس چوب تار نقش مهمی در تولید صدای خوب دارد.قسمت پایینی که کوچکتر است نقاره می نماند.
روی کاسه تار را با پوست حیواناتی مانند بز می پوشانند. این پوست باید بی نقص بوده و به درستی فراوری شود. پوست تار نقش اصلی را در انتقال ارتعاشات صدا دارد.
خرک
خرک تار معمولا از جنس شاخ بز و یا قوچ کوهی می باشد و با ظرافت خاصی ساخته می شود و به فاصله تقریبی پنج تا شش سانتیمتر از لبهی سیمگیر، در روی صفحه و عمود بر امتداد دسته و سیمهای سهتار قرار میگیرد.
دسته تار
دسته تار به شکل چوبی صاف و مستقیم به اندازه تقریبی 50 سانتیمتر می باشد که محل پرده ها با کنف روی آن مشخص شده است و محل انگشتان نوازندگان و ساختن نت ها روی تار است. قطر آن معمولا 4 سانتیمتر و پشت آن حالت قوص دارد.
سرپنجه
سرپنجه مکعبی است که در قسمت بالایی دسته تار که گوشی ها به آن متصل است. تعداد گوشی ها با تعداد سیم های تار برابر است.
گوشی
گوشی های تار 6 عدد هستند که در هر طرف 3 گوشی قرار می گیرد و نقش آن کوک کردن تار است جنس و نوع گوشی نقش مهمی در سهولت کوک کردن تار دارند.
سیم گیر یا شیطانک
سیم گیر یا شیطانک در انتها و بین دسته و سرپنجه قرار می گیرد و دارای شیارهایی برای نگه داری سیم ساز است.
سیم ها
سیم اول و دوم تار سفید رنگ و سیم سوک و چهارم زرد و از جنس برنج هستند. سیم پنجم فلزی سفید رنگ با قطر کمتر همصدای سیمهای اول و دوم کوک میشود و به آن واخوان میگویند. سیم ششم فلزی زرد رنگ با قطر ۳.۸ میلی متر است که یک اکتاو بمتر از سیمهای اول و دوم کوک میشود که به آن سیم بم نیز میگویند.
نکات مهم برای خرید تار خوب
- ابعاد تار را بهتر است متناسب با جثه خود انتخاب کنبد. زیرا ساعد باید روی سیم گیر قرار گیرد از خرید سازهای بزرگتر یا کوچکتر خودداری کنید.
- تناسب کاسه و نقاره تار نکته مهمی است زیرا ارتعاش صدا توسط این قسمت صورت می گیرد.
- دسته ی ساز تار باید یک تکه و مستقیم باشد همچنین بدنه تار باید یکدست و بدون ترک خوردگی باشد.
- جنس چوب تار باید از جنس چوب های مرغوب مانند چوب توت باشد گاها از چوب گردو و سنجد نیز استفاده می شود
- جنس و نحوه درست قرارگیری خرک باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد.