ساز سنتور یکی از سازهای سنتی ایرانی از دسته ی سازهای زهی و مربوط به دوره تاریخی آشوری و بابلی است که شکل آن با شکل امروزی قدری متفاوت است. ساز سنتور در ایران ساخته شده و سپس به کشورهای دیگر راه پیدا کرده است.
ساختار سنتور
سنتور به شکل یک جعبه ذوذنقه ساخته شده که به وسیله ی تو تکه چوب نازک به نام مضراب نواخته می شود . این جعبه عامل ارتعاش صداست و روی صفحه ی چوبی دو حفره گل شکل وجود دارد. بر روی این صفحه دو ردیف خرک سیم ها و گوشی ها در کنار جعبه وجود دارد.
سیم های سنتور به دودسته ی سیم های سفید و زیر و سیم های زرد و بم تقسیم می شوند این سیم ها به شکل چهارتایی از روی خرک رد می شوند. و به گوشی ها در سمت راست سنتور متصل می شوند.
انواع سنتور
- لا کوک: ساز سنتور لا کوک دارای 2 ردیف 9 تایی خرک است. این ساز نوعی ساز انتقالی بوده که نت “دو” آن صدایی یکسان با “ر” دیاپازون دارد. بنابراین نت نویسی آن باید یک پرده پایین تر از دیگر سازهای سنتور انجام شود. این ساز برای گروه نوازی بسیار ایده آل است.
- سل کوک: از دیگر انواع ساز سنتور می توان به سنتور سل کوک اشاره داشت که معمول ترین ساز برای آموزش سنتور است. این ساز دارای دو ردیف 9 تایی خرک است که نت “دو” آن همصدا با “دو” دیاپازون می باشد. البته ابعاد این ساز نسبت به لا کوک کمی بزرگ تر است.
- کروماتیک: یکی دیگر از انواع ساز سنتور نوع کروماتیک می باشد. این ساز در گروه نوازی ها به وفور استفاده می شود و از ابعاد نسبتا بزرگی برخوردار است. دلیل تعداد خرک های بیشتر آن نیز برای ایجاد نیم پرده و همچنین ربع پرده می باشد. این ساز 30 خرک دارد که می توانند 41 صدا ایجاد نمایند.
- کروماتیک بم: کروماتیک بم نیز از جمله سازهای سنتور می باشد که دارای 35 خرک برای ایجاد 35 صدا می باشد. تعداد خرک های این ساز نسبت به نوع کروماتیک در صداهای بالا، کمتر است.
- باس: باس نیز نوع دیگری از ساز سنتور است که جعبه آن نسبت به دیگر سنتورها بزرگ تر بوده و یک روکش فلزی دارد. روی هر کدام از خرک های این سنتور 2 تا 3 سیم عبور کرده است که منجر به بم تر شدن صدای ساز نسبت به دیگر سنتورها می شود.
نکات خرید سنتور
کیفیت چوب:
کیفیت چوب سنتور نقش مهمی در تولید صدا و ازتعاش صدای سنتور دارد.
چوب گردو چوب مناسبی برای ساخت سنتور می باشد. هرچه عمر چوب بیشتر باشد کیفیت آن بهتر می شود. مدت زمان خشک شدن چوب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
چوب یک سنتور حرفه ای چوبی سالم بدون ترک و بدون طرح و معرق است که صدای قابل توجهی دارد.
نخوه ساخت:
نحوه ساخت سنتور نیز یکی از عوامل مهم در خرید سنتور است . بدون شک هرچه سازنده با تجربه تر باشد ساز بهتری می سازد.
نحوه رنگرزی:
نحوه رنرزی باید به گونه ای باشد که منافذ طبیعی چوب زا نپوشاند. و نیاز به تجربه و دانش کافی توسط متخصصان است. معمولا سیلر گزینه مناسبی برای رنگرزی نمی باشد.
صدای سنتور:
صدای سنتور باید صدایی صاف یکپارچه زنگ دار و عاری از تقه باشد. پیشنهلد می شود برای خرید سنتور حتما با کارشناسان حرفه ای مشورت کنید کارشناسان اورنگ با ارائه مشاوره رایگان شمارا در این امر یاری می کنند.